تأثیر عوامل اقلیمی بر افزایش عیار چغندرقند در سال 1386 در ایران، مطالعه موردی: حوزه کارخانه‪قند چناران

به‪منظور بررسی علل افزایش چشمگیر میانگین عیارقند چغندرقند تولیدی کشور در سال 1386 و ارتباط آن با پارامترهای اقلیمی، حوزه‪های چغندرکاری کارخانه‪قند چناران انتخاب شد. علت این انتخاب نزدیکی به ایستگاه هواشناسی سینوپتیک گلمکان و آمار مطمئن هواشناسی و هم‪چنین دسترسی به آمار و اطلاعات دقیق مربوط به بهره‪برداری کارخانه‪قند مذکور بود. مهم‪ترین پارامترهای اقلیمی مؤثر بر عیارقند چغندرقند (دما، بارش، رطوبت نسبی، ساعت آفتابی و سرعت باد) و تغییرات آن‪ها در سال 1386 در مقایسه با سال‪های قبل مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه رگرسیونی بر روی عدد نهائی عیارقند چغندرقند این کارخانه طی سال‪های 1380 تا 1386 به‪عنوان متغیر وابسته و پارامترهای اقلیمی ماهانه به‪عنوان متغیر مستقل انجام شد. هم‪چنین اثر پارامترهای اقلیمی بر تغییرات میزان اُفت و عیار چغندرقند طی دوره بهره‪برداری بررسی گردید. اطلاعات روزانه تغییرات اُفت و عیار چغندرقند در سال 1386 بر پارامترهای اقلیمی منطقه برازش داده شد و ضرایب همبستگی خطی محاسبه گردید. با استفاده از روش گام به گام پیش‪رونده مهم‪ترین پارامتر از بین عوامل مؤثر بر عیار و اُفت چغندرقند تعیین شد. نتایج نشان داد که از بین متغییرهای اقلیمی، مهم‪ترین عامل مؤثر بر عیار چغندرقند در هر سال دمای کمینه در مردادماه (معادل ماه اوت) می‪باشد. از لحاظ تأثیر عوامل اقلیمی بر تغییرات اُفت و عیار چغندرقند طی دوره برداشت و تحویل چغندرقند، نتایج نشان داد که تعداد روزهای با دمای چهار درجه سانتی‪گراد زیر صفر و کمتر از آن (یخبندان) و رطوبت نسبی به‪ترتیب بیشترین همبستگی را با میزان افت و عیار چغندرقند در سال 1386 داشته‪اند. بنابراین، توجه به پارامترهای اقلیمی مخصوصاً کمینه دما در مردادماه و در صورت گرم شدن شدید هوا آبیاری مناسب و به‪موقع ممکن است در افزایش عیار چغندرقند تأثیر قابل‪توجهی داشته باشد. برنامه‪ریزی صحیح برداشت و تحویل چغندرقند طی فصل پاییز با توجه به پیش‪بینی‪های هواشناسی می‪تواند در کاهش افت و ضایعات چغندرقند و افزایش عیار آن نقش مهمی داشته باشد.